مقاله تخصصی

تلویزیون دیجیتال یا گیرنده دیجیتال چیست و چگونه کار می کند؟

تلویزیون دیجیتال - گیرنده دیجیتال

تلویزیون دیجیتال یا گیرنده دیجیتال چیست و چگونه کار می کند؟

تلویزیون دیجیتال یا به عبارتی گیرنده دیجیتال نسل جدید تلویزیون‌ها می باشد که برتری های زیادی نسبت به پخش آنالوگ شبکه های تلویزیونی دارد.

در تلویزیون دیجیتال ، تصاویر تلویزیونی به شکل بیت های داده ( صفر و یک مثل کامپیوتر) در آمده و از طریق تجهیزات (فرستنده) دیجیتال ارسال می گردد. برای اینکه این تصاویر به شکل قابل نمایش روی کامپیوتر و یا لپ تاپ شما درآید، لازم است یک دستگاه گیرنده در کنار آن اضافه شود تا سیگنالهای دیجیتال را دریافت کرده و آنها را به دستگاه منتقل نماید.

در سیستم دیجیتال علاوه بر اینکه کیفیت صدا و تصویر از سیستم آنالوگ بهتر می شود، صدا و سیما نیز قادر خواهد بود تعداد شبکه های بیشتری را در اختیار بینندگان قرار دهد.

 تلویزیون دیجیتال - گیرنده دیجیتال

تفاوت تلویزیون دیجیتال و آنالوگ

مقایسه تلویزیون دیجیتال و آنالوگ

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید در سیستم آنالوگ، کیفیت تصویر بسته به شدت و ضعف سیگنال دریافتی تغییر می کند؛ اما در سیستم دیجیتال یا تصویر داریم یا نداریم.

تلویزیون آنالوگ که تا به حال کاربرد داشته به روشی اطلاق می‌شود که روشنایی تصویر و میزان صدا را به ولتاژ الکتریکی تبدیل نموده و سپس ارسال می‌نماید.

یکی از بزرگترین تحولات پیش روی برودکست، گذر از آنالوگ به دیجیتال است. برخی از کشورها به طور کامال سیستمهای انالوگ را کنار گذاشته اند و برخی هنوز به سیستمهای دیجیتال دسترسی ندارند. کشور ما در مرحله عبور از سیستم آنالوگ به دیجیتال است.

در تلویزیون آنالوگ، شبکه های تلویزیونی با فرستنده های زمینی آنالوگ به آنتن تلویزیون ما می رسد و تنها تجهیزات لازم برای دریافت سیگنالهای تلویزیونی، آنتن مناسب و استاندارد است. در این سیستم تعداد شبکه های تلویزیونی قابل ارائه بسیار محدود بوده، و عمده ترین سرویس قابل ارائه روی آن تله تکست است؛ اما در تلویزیون دیجیتال ، سیگنالهای تلویزیونی دیجیتال شده، از طریق فرستنده های دیجیتال ارسال می گردد.

امروزه تعداد تلویزیون هایی که در خود گیرنده دیجیتال و حتی رسیور ماهواره دارند رو به افزاریش است؛ اما با توجه به اینکه هنوز بسیاری تلویزیونها امکان دریافت سیگنالهای دیجیتال را ندارند، لازم است که یک دستگاه مبدل دیجیتال به آنالوگ نظیر رسیور ماهواره در کنار تلویزیون اضافه شود که سیگنالهای دیجیتال را دریافت کرده و آنها را به دستگاه تلویزیون منتقل نماید.

Set Top Box

گیرنده دیجیتال و طرز کار آن

یک گیرنده دیجیتال دستگاهی است که به یک تلویزیون و از طرفی به یک منبع خارجی سیگنال متصل شده و سیگنال ها را به حالتی تبدیل می کند که از تلویزیون و دیگر دستگاه های نمایشی قابلیت پخش شدن دیجیتال پیدا می کند. اصطلاحا به این دستگاهها، ست تاپ باکس یا STB ( مخفف Set Top Box )گفته می شود.

گیرنده دیجیتال سیگنال RF کانال تلویزیونی منتشره در فضا را دریافت کرده و طی یک فرایند پردازش، آن را تبدیل به صدا و تصویر نموده و آماده استفاده برای تلویزیون می نماید.

این تبدیل می تواند به صورت رله ای و تکرار باشد؛ یعنی سیگنال RF را دریافت و برای ورودی تلویزیون، یک خروجی RF دیگر را مهیا نماید.

با توجه به این تعریف می توان نقش و اهمیت گیرنده تلویزیونی را توسط دستگاه STB تعریف نمود؛ یعنی تلویزیون می تواند فقط به عنوان یک نمایشگر عمل کند (دریافت AV، صدا، تصویر و نمایش آن)؛ که در این صورت نقش STB حدود ۸۰٪ و نقش تلویزیون تنها ۲۰٪ خواهد بود.

لازم به ذکر است که گیرنده دیجیتال در حد یک مبدل ساده که در تلویزیون های آنالوگ تعبیه شده است نیست؛ بلکه دارای عملکرد پیچیده تری می باشد.

DVB

DVB چیست؟

واژه DVB مخفف عبارت Dgital Video Broadcasting یا پخش ویدئوی دیجیتال می باشد.

DVB یک استاندارد اروپایی است که توسط EBU یا European Broadcast Union به عنوان روشی برای ارسال اطلاعات دیجیتال رسانه‌ای به وجود آمده است.

DVB روشی برای ارسال همزمان چندین کانال صوتی و تصویری ، اطلاعات مشترک آنها ، اطلاعات مربوط به نام کانالها و اطلاعات EPG ، Tele text و ….. می باشد.

DVB را می توان با استاندارد VESA برای گرافیک کامپیترهای PC مقایسه کرد.

در حقیقت استاندارد DVB شامل زیر مجموعه هایی است که هر کدام برای منظوری خاص به کار می روند.

این زیر مجموعه ها شامل موارد زیر می شوند:
  • DVB-S : مخفف DVB-Satellite می باشد؛ و برای ارسال دیجیتال اطلاعات رسانه ای از طریق ماهواره استفاده می شود.
  • DVB-C : مخفف DVB-Cable می باشد؛ و استانداردی است که برای ارسال دیجیتال اطلاعات رسانه ای از طریق کابل برای تلوزیونهای دیجیتال کاربرد دارد.
  • DVB-T : مخفف DVB-Terrestrial می باشد؛ و برای ارسال اطلاعات رسانه‌ ای دیجیتال از طریق آنتنهای زمینی برای تلوزیونهای دیجیتال کاربرد دارد .
  • DVB-SI : مخفف DVB-Service Information می باشد؛ و کاربرد آن در ارسال دیجیتال اطلاعات رسانه ای وابسطه به نوع سرویس می باشد.
  • DVB-CI : مخفف DVB-Common Interface conditional access می باشد. از این استاندارد برای ارسال اطلاعات مربوط به سرویسهای کد شده و کارتی ویژه استفاده می شود.

لازم به ذکر است، علاوه بر DVB که یک استاندارد اروپایی است، روشهای دیگری نیز برای ارسال برنامه های دیجیتال وجود دارند . DCII و ATSC از آن جمله می باشند.

DVB-T

DVB-T سیستم عمومی ارسال شبکه های دیجیتال زمینی در ایران و دیگر کشورها می باشد.

DVB-T مخفف Digital Video Broadcasting-Terrestrial به معنی پخش ویدیوی دیجیتالی-زمینی است.

دستگاه DVB-T مبدل سیگنال آنالوگ به دیجیتال است. یعنی شما به وسیله یک آنتن معمولی می توانید یک رسیور داخلی داشته باشید.

رسیور داخلی یعنی:

  1.  تنها کانال های ایرانی را دریافت می کنید(حدود 26 کانال).
  2.  کیفیت کانال ها در حد کیفیت کانال های ماهواره هست.
  3. شما احتیاج به دیش یا ال ان بی ندارید؛ و تنها با یک آنتن معمولی می توانید امواج دیجیتال را دریافت و در تلویزیون مشاهده کنید.

ورودی و خروجی های اصلی گیرنده DVB-T

  • ورودی آنتن

    سیگنال گیرنده دیجیتال دیجیتال از طریق کابلی که به آنتن روی بام یا آنتن روی تلویزیونی متصل است به ست تاپ باکس داده می‌شود. کانکتور ورودی آنتن گیرنده پورت RF IN معمولاً مشابه ورودی آنتن تلویزیون است و از همان کانکتور می توان استفاده کرد. معمولا تیونر گیرنده‌های دیجیتال یک خروجی آنتن (loop through یا RF Pass Through )دارند که می توان از آن برای دریافت شبکه‌های آنالوگ، استفاده کرد. در این حالت، باید کابل آنتن هوایی را از این طریق به تلویزیون عادی یا هر دستگاه دیگر وصل کرد.

  • خروجی صدا و تصویر

    صدا و تصویر خروجی، با پردازش سیگنال تلویزیونی دیجیتال استخراج می‌شود؛ که باید به ورودی صدا و تصویر A/V تلویزیون وصل شود (‌پورت زرد برای تصویر، سفید و قرمز برای صدا). ممکن است تصویر شامل سیگنال تله تکست هم باشد. بنابراین مانند تلویزیون های آنالوگ، دستگاه تلویزیون می تواند صفحات تله تکست را از سیگنال تصویر دیجیتال استخراج کند. بعضی از ست تاپ باکس ها علاوه بر خروجی صدا و تصویر آنالوگ، صدا و تصویر را به فرمت های دیگر نظیر تصویر Component ، S-Video ، HDMI یا Spdif (برای صدا) خروجی می‌دهند که درصورت پشتیبانی توسط دستگاه تلویزیون، می توان به جای خروجی تصویر و صدای آنالوگ، از این خروجی‌ها استفاده کرد که نسبتاً کیفیت شنیداری و بصری بالاتری دارند.

  • خروجی RF

    در بعضی از ست تاپ باکس‌ها، صدا و تصویر می تواند به فرمت RF و به شکل قابل دریافت توسط تلویزیون‌های آنالوگ تبدیل شود. کاربرد خروجی RF مذکور وقتی است که کاربر از دستگاه تلویزیونی استفاده می‌کند که مدل آن قدیمی بوده و ورودی صدا و تصویر A/V نداشته باشد. شیوه نصب و راه‌اندازی با توجه به محدوده وسیع مخاطبان گیرنده DVB-T، نحوه نصب و راه‌اندازی آن تا حد ممکن سهل و آسان طراحی شده است.

اساسا باید آنتن به ست تاپ باکس و از ست تاپ باکس به تلویزیون متصل شود. اغلب آنتن‌ها دارای کابل کواکسیال هستند که باید آن را به ست‌تاپ باکس متصل کنید. شما می توانید کابل مشابهی را برای اتصال ست‌تاپ باکس به ورودی RF آنتن روی تلویزیون‌های قدیمی متصل کنید. در غیر این‌صورت، اگر تلویزیون شما دارای ورودیA/V (زرد برای تصویر و قرمز و سفید برای صدا) است، از آنها برای اتصال ست‌تاپ باکس به تلویزیون برای دریافت کیفیت بهتر صدا و تصویر استفاده کنید.

مزایای تلویزیون دیجیتال یا گیرنده دیجیتال

سیستم دیجیتال، تجربه ای جدید در عرصه تماشای تلویزیون  بوجود می آورد؛ چرا که علاوه بر ایجاد امکان ارائه شبکه های تلویزیونی بیشتر، کیفیت صدا و تصویر را نیز بهبود می بخشد. در حال حاضر صدا و سیما در ارائه شبکه های تلویزیونی بیشتر به صورت آنالوگ محدودیتهایی دارد که با  سیستم دیجیتال این محدودیت ها تاحدی مرتفع می شود.

برخی از مزایای تلویزیون دیجیتال عبارتند از:

  • امکان ارائه تعداد شبکه های بیشتر
  • کیفیت صداو تصویر بالاتر نسبت به آنالوگ
  • امکان ارائه اطلاعات اضافی کنار تصویر
  • راهنمای الکترونیکی برنامه ها ( EPG )
  • رادیو همراه با تلویزیون
  • ارائه خدمات ویژه نابینایان و ناشنوایان

ست تاپ باکس‌ ها علاوه بر دریافت سیگنالهای تلویزیون دیجیتال ، قابلیت‌های زیادی را برای تلویزیون آنالوگ شما فراهم می‌آورند.

در پخش تلویزیونی دیجیتال با توجه به تغییرات عمده نسبت به سیستم تلویزیونی آنالوگ، برای دریافت سیگنال تلویزیون دیجیتال باید از دستگاههای گیرنده تلویزیون زمینی دیجیتال (DVB-T) استفاده کرد.

با توجه به اینکه کاربر گیرنده DVB-T ، عموم مردم با سطوح آشنایی مختلف هستند، لازم است نحوه نصب و تنظیمات و منوهای مربوطه حتی الامکان ساده باشد.

کیفیت تلویزیون دیجیتال یا گیرنده دیجیتال

تلویزیون های دیجیتال برحسب کیفیت تصویر به دو نوع تقسیم بندی می شوند:

  • تلویزیون با وضوح بالا (High Definition TV)
  • تلویزیون دیجیتال استاندارد (Standard Definition TV)

HDTV تلویزیون با کیفیت بالا با مرور 1080 خط افقی در هر تصویر با نسبت ابعاد صفحه تصویر 16 به 9 و صدای دالبی دیجیتال فراگیر می باشد؛ و قابلیت دریافت تصویر صاف، بدون چشمک زدن و کیفیت رنگی عالی را دارد. در حالی که SDTV مشخصات پایین تری داشته و با مرور 480 خط افقی، دارای نسبت ابعاد تصویر تعریف شده نمی باشد و به علت استفاده از روش دیجیتال، دارای کیفیت تصویر خوب بوده و از عرض باند فرکانس کمتری نسبت به HDTV استفاده می نماید.

مزایای سیستم دیجیتال

  • علاوه بر کیفیت بالای تصویر تلویزیون دیجیتال دارای مزایای دیگری نیز می باشد؛ که از مهمترین آنها استفاده و کارایی بهتر از طیف فرکانسی موجود است. 4 تا 6 کانال تلویزیون دیجیتال می تواند به صورت مالتی پلکس بر روی یک کانال تلویزیون معمولی از طریق آنتن زمینی پخش شود. همچنین 8 کانال تلویزیونی دیجیتال می تواند از طریق یک کانال ماهواره ای ارسال گردد.
  • بهره وری بالاتر از طیف فرکانسی در دسترس به دلیل استفاده از تکنیک های مدرن فشرده سازی اطلاعات امکان‌ پذیر است. این عملیات با حذف اجزای تکراری و اضافی تصویر (از قبیل اطلاعات ثابت زمینه) می تواند به ضریب فشرده سازی حدود 20 تا 30 دست یابد. با استفاده از روشهای استاندارد فشرده سازی اطلاعات MPEG2 می توان به عنوان مثال اطلاعات یک صحنه HDTV را از 166Mbps به کمتر از 5Mbps فشرده نموده و تقلیل داد.
  • بر روی هر کانال موجود می توان 39/19Mbps سیگنال دیجیتال ارسال کرد و علاوه بر افزایش کانال خدمات بیشتری ارائه نمود. این خدمات شامل ارسال زیرنویس، EPG ، انجام امور بانکی و خرید، اینترنت و استفاده از سرگرمی ها و بازیهای مختلف می باشد.
  • سیستم دیجیتال کیفیت صدای بهتری عرضه می‌کند. این امر به دلیل ارسال صدای با کیفیت CD به روش دالبی دیجیتال Dolby Digital است که دقیقاً مشابه صدای سینما و کیفیت DVD می باشد.
  • مزیت دیگر سیستم دیجیتال دریافت تصویر صاف و بدون برفک و سایه می باشد؛ زیرا در سیستم دیجیتال اگر دریافت تصویر امکان پذیر باشد تصویر دریافتی مشابه تصویر ارسالی خواهد بود.

دریافت سیگنال توسط گیرنده دیجیتال

هم‌اکنون در اروپا و آمریکا فرستنده‌های تلویزیون دیجیتال زیادی در حال ارسال سیگنال دیجیتال می‌باشند. به عنوان مثال در انگلستان حدود 15 کانال از طریق فرستنده‌های زمینی (Digital Terrestrial TV) و بیش از 60 کانال از طریق ماهواره پخش دیجیتال دارند.

به طور کلی به سه طریقه دریافت سیگنال دیجیتال توسط مصرف‌کنندگان امکان‌پذیر می باشد:

  1. در صورتی که فرستنده های زمینی به ارسال سیگنال دیجیتال بپردازند (DTT) مشابه تلویزیون آنالوگ توسط آنتن هوایی سیگنال دریافت شده و سپس مصرف کننده یا باید گیرنده دیجیتال داشته باشد؛ و یا از طریق دستگاه جانبی STB که مشابه گیرنده ماهواره است سیگنال دیجیتال را دریافت کرده و سپس خروجی آن را که سیگنال آنالوگ می باشد به تلویزیون آنالوگ موجود خود وصل نماید. بدیهی است برای استفاده از کیفیت بالای سیستم دیجیتال استفاده از گیرنده مخصوص دیجیتال الزامی است.
  2. امکان دیگر برای ارسال سیگنال دیجیتال از طریق ماهواره می باشد. در این صورت حتماً باید از دستگاه جانبی گیرنده ماهواره برای دریافت سیگنال استفاده نمود؛ و این امر به این دلیل است که بخش عظیمی از تلویزیون های ماهواره ای تحت کنترل بخش خصوصی و تجاری می باشد؛ که به دلیل سیستم های مختلف رمزدار کردن اطلاعات (Encryption)، می بایست مشترکین از دستگاههای جانبی خاص آن شرکت جهت رمزگشایی استفاده نمایند.
  3. روش دیگری برای ارسال سیگنال دیجیتال از طریق کابل و مشترک شدن به شرکت های تلویزیون کابلی می باشد. در این صورت نیز اگر مصرف کننده تلویزیون دیجیتال یا گیرنده دیجیتال نداشته باشد می بایست از دستگاه جانبی STB مخصوص استفاده نماید.

چشم انداز

به نظر می رسد ارسال برنامه های تلویزیون دیجیتال از طریق آنتن‌های زمینی به تدریج جایگزین سیستم فعلی آنالوگ خواهد شد؛ و در آینده تلویزیون های دولتی ارسال رایگان سیگنال دیجیتال را شروع نموده و بخش خصوصی نیز خدمات تلویزیون کابلی (به صورت آبونمان) را به عهده خواهد گرفت؛ و بدین ترتیب دستگاه های جنبی STB نقش عمده ای در دریافت سیگنال تلویزیون دیجیتال خواهند داشت؛ تا به تدریج تلویزیون های جدید دیجیتال جایگزین تلویزیون های موجود گردند.

با توجه به گران بودن تلویزیون های دیجیتال و عدم پخش سیگنال دیجیتال در اکثر کشورها، یک انتقال تدریجی از آنالوگ به دیجیتال وجود خواهد داشت و سیستم آنالوگ فعلی با بهره مندی از تکنیک های دیجیتال در تولید برنامه ها، تجهیزات فرستنده ها و گیرنده ها برای مدتی به بقای خود ادامه خواهد داد.

اصطلاحات دیجیتالی

Frequency

عددی است که بر روی ریسیور تنظیم می شود و اشاره به فرکانس واقعی یک کانال تلویزیونی یا یک ایستگاه رادیویی دارد در کل دو نوع فرکانس داریم یک باند C که بین 3 تا 4 گیگا هرتز است و فرکانس باند KU که بین 10 تا 12 گیگا هرتز است.

SR

یا Symbol Rate نشان دهنده تعداد مگابایتهای ارسالی هر سیگنال در واحد زمانی یک ثانیه می باشد.

FEC

برگرفته از Forward Error Correction می باشد و نسبت بین بایتهای اطلاعات اصلی و بایتهای تصحیح خطا را معرفی می نماید؛ و این نسبت بین 2/1 و 8/7 متغیر است.ن کته مهم این است که هر چه این نسبت بزرگتر باشد سیگنالهای ماهواره ای قدرتمندتر بوده و در مقابل می توان تعداد کانالهای زیادتری توسط یک ترانسپوندر دریافت نمود.

POL

مخخف کلمه Polariziation می باشد و به نوع ارسال فرکانس اشاره دارد. هر فرکانس یک سیگنال ماهواره ای به دو نوع متفاوت می تواند دریافت شود.

روش ارسال خطی یا Linear که به دو صورت افقی ( H (Horizental و عمودی( V (VERTIVAL ظاهر می شود.

ارسال چرخشی یا دورانی یا Circular که به دو صورت دست راستی (R (Right Hand و دست چپی (L (Left Hand می باشد.

سیستم ارسال سیگنال خطی در باند KU بکار می رود و سیستم چرخشی در باند C کارایی دارد.

VPID

مخخف عبارت Video Program Identification می باشد و کد اطلاعاتی سیگنال های دیجیتالی برای شناسایی آنها می باشد. لازم به ذکر است در سیگنال های رادیویی چون هیچ تصویری دریافت نمی شود در قسمت VPID عدد ثابت 819 تکرار می شود.

APID

مخخف عبارت Audio Program Identification می باشد و و معرف کد شناسائی صدا می باشد.

PCR

برای هماهنگ نمودن صدا و تصویر یک کانال استفاده می شود که معمولا این عدد بطور اتوماتیک توسط ریسیور محاسبه می گردد.

SID

برگرفته از عبارت Serriee Identification می باشد و نشان دهنده نوع سرویس دیجیتالی ارائه شده می باشد و تنظیم آن مانع از اختلاط کانالهای هم فرکانس می شود.

برای اطلاع دقیق از فعال بودن شبکه دیجیتال و مجهز بودن صدا و سیمای مرکز استانتان به شبکه دیجیتال و ارائه فرکانسهای دیجیتال در شهر محل سکونتتان با روابط عمومی صدا و سیمای مرکز خود تماس حاصل نمایید.

موفق و پیروز باشید…

با ارائه نظرات خود در بخش دیدگاهها ما را در ارائه مطالب به روز و کاربردی یاری نمایید.

منبع: گوگل

10 دیدگاه در “تلویزیون دیجیتال یا گیرنده دیجیتال چیست و چگونه کار می کند؟

  1. رسول شیرزادی گفت:

    سلام خسته نباشین.اقا ما اینجا تلویزیون اصلا فوتبال پخش نمیکنه اگه گیرنده دیحیتال نصب کنم فوتبالهای اروپا پخش میشه

    1. سلام. بستگی به فرستنده منطقه شما داره. ممکنه بعضی از کانالها روی اون فرستنده پخش نشه.

  2. حمید گفت:

    سلام.قطعی ورودی انتن پشت گیرنده دیجیتال علتش چیست.لقه

    1. سلام. لحیم پایه سوکت ورودی کنده شده

  3. کولر گازی گفت:

    سلام.خواستم بابت وبسایت خوبتون ازتون تشکر کنم و امیدوارم باعث ایجاد انگیزه براتون بشه

  4. امید گفت:

    سلام مرسی بابت اطلاعات خوبتون و جامع
    فقط یِکم با رسم شکل و عکس باشه بهتره

  5. بسته بندی اثاثیه گفت:

    سلام.واقعا وبسایت خوبی دارید

  6. استاد زیست شناسی کنکور گفت:

    سلام.خواستم بابت وبسایت خوبتون ازتون تشکر کنم و
    امیدوارم باعث ایجاد انگیزه براتون
    بشه

  7. ناشناس گفت:

    مطلب بسیار خوبی بود.ممنون

دیدگاهتان را بنویسید