مدارهای مولد موج دندانه اره ای – Sawtooth Grnerator Circuits
امروزه در بیشتر مدارهای مدرن می توان کنترلگرهای سوئیچینگ را مشاهده کرد. از منابع تغذیه گرفته تا درایورهای LED و درایورهای موتور های DC و AC . علت آن هم برتری هایی است که مدارات سوئیچینگ نسبت مدارهای کنترل کننده خطی دارند. هم از لحاظ ابعاد و وزن و هم از نظر قیمت تمام شده. اما پایه تمام مدارات سوئیچینگ، مدارهای مولد موج دندانه اره ای یا Sawtooth Grnerator Circuits هستند که به آنها Ramp Grnerator Circuits هم می گویند.
در این مقاله قصد ورود به مباحث تخصصی طراحی مدارهای مولد موج دندانه اره ای را نداریم. بلکه سعی ما بر این است تا مدارهایی عملی را به شما معرفی کنیم تا بر حسب امکانات و قطعاتی که در دسترس دارید بتوانید بهترین انتخاب را در بین مدارهای ارائه شده داشته باشید.
با ما همراه باشید…
مدارهای مولد موج دندانه اره ای
تمام مدارهای مولد موج دندانه اره ای بر اساس منحنی شارژ و دشارژ خازن کار می کنند؛ به این صورت که خازن در یک شبکه RC سری و یک ثابت زمانی مشخص شارژ شده و توسط یک سوئیچ تخلیه می شود. روش های مختلفی برای این کار وجود دارد که متداول ترین روش تبدیل موج مربعی به موج دندانه اره ای است. در کل هرجا که موج مربعی تولید شود می توان آن را به موج دندانه اره ای تبدیل کرد. البته بهترین حالت برای ایجاد موج دندانه اره ای، داشتن موج مربعی با دیوتی سایکل 99 درصد می باشد.
در ادامه تعدادی از مدارهای مولد موج دندانه اره ای را به شما معرفی خواهیم کرد.
مدار اول: مولد موج دندانه اره ای با استفاده از UJT
این مدار ساده ترین مدار مولد موج دندانه اره ای است که البته دارای محدودیتهایی از جمله فرکانس پایین در حدود 300 هرتز می باشد. کارکرد این مدار بر پایه شارژ و دشارژ خازن توسط ترانزیستور ujt به شماره 2n4891 است. (می توانید به جای آن از 2n2646 استفاده کنید)
ترانزیستور 2n2222 وظیفه تقویت جریان را بر عهده دارد و به وسیله VR1 می توان فرکانس خروجی را تنظیم کرد.
مدار دوم: مولد موج دندانه اره ای با استفاده از آیسی 555
این مولد توسط آیسی معروف و در حقیقت آچار فرانسه 555 کار می کند. مزیت این مدار این است که می توان در فرکانسهای بالا تا حدود 20khz آن را بکار گرفت. برای تغییر فرکانس باید مقدار R1 را تغییر دهید. در این مدار از ترانزیستور برای خطی کردن زمان شارژ خازن استفاده شده است.
مدار سوم: مولد موج دندانه اره ای با استفاده از Op-Amp
در مدار زیر از روش تبدیل موج مربعی به موج دندانه اره ای استفاده شده که می توان از آن در هر مداری که خروجی ان مربعی است استفاده کرد. المان هایی که برای این منظور استفاده شده اند عبارتند از: R3 و D1 و C2 . تنها نکته ای که مطرح است تعیین مقادیر R و C در فرکانس های مختلف است تا دامنه و شکل مناسب را در خروجی داشته باشیم.
موفق و پیروز باشید…
من یک مدارمولد دندان اره ای با شیب منفی از جریان مستقیم میخوام آماده اش چقد درمیاد.
سلام. متأسفانه موجود نداریم.
سلام، از نحوه‌ی فعالیت و کسب و کار شما بسیار خوشنودم. مقاله های جالبی برای مبتدیان دارید. آیا مایلید اگر طرح خوبی داشتم برایتان بفرستم تا در کانال خود منتشر کنید؟
سلام. سپاس از لطف شما. بله خوشحال میشیم در خدمتتون باشیم.
سلام جناب سید سجاد فخری. تشکر از مقالات مفید شما